13/05/2025
2008: Just Kroon met zijn Lancaster.
Zaterdag 10 mei is het gezellig druk in de binnenstad als winkelende bezoekers vreemd opkijken als ze een man met een groot schaalmodel van een vliegtuig richting Breedstraat zien lopen. Het vliegtuig is kort daarvoor middelpunt van de belangstelling tijdens een presentatie over het gebeuren met de echte bommenwerper tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de presentatie wordt het model ter vervanging van een eerder exemplaar geplaatst op het dak van het bekende pand van Just en Tiny Kroon.
Voor Just Kroon is de oorlog eigenlijk nooit afgelopen. In zijn tot oorlogsmuseum omgedoopte winkel worden de verhalen telkens opnieuw vertelt en steeds spannender. Just is negen jaar oud als de Britse Lancaster ED 554 in 1943 door een Duits gevechtsvliegtuig uit de lucht wordt geschoten tijdens een vlucht naar Duitsland. Na de oorlog is Just regelmatig in de weer om restanten van het vliegtuig te bergen en vindt een van de propellers die later gebruikt wordt voor het door hem opgerichte monument bij de Kanaaldijk.
2008: Breedstraat, Jeanne Harvey(r) dochter bemanningslid Ronald Dampier en dochter Kate(l).
Gesteggel
De plaatsing van het monument is een hele onderneming vanwege gesteggel met de gemeente over vergunningen en legeskosten, en gedoe met de Aircraft Recovery Group (ARG) die zelf een monument willen plaatsen als eerbetoon aan de bemanning van een in mei 1943 neergestorte Halifax. Just zet door en besluit om ook een herinnering dichtbij te maken. Het wordt een model van de Lancaster op de schoorsteen van zijn pand. ‘Kan mooi niemand bijkomen en heeft geen mens iets over te zeggen, alleen ik’ vertelt Just met een brede grijns.
Handtekening
Na overleg met Klaas Hopman gaat Just, zoals hij het zelf verwoordt ’op strooptocht’ om de benodigde materialen bij ondernemers los te weken en bouwt Hopman uiteindelijk een prachtig schaalmodel. Bij de onthulling en plaatsing in 2008 op de schoorsteen van het pand zijn ook Jeanne Harvey, dochter van bemanningslid Ronald Dampier en haar dochter Kate aanwezig. Jeanne zet haar handtekening op het vliegtuig en na de doping met een flesje bier gaat de Lancaster naar zijn uiteindelijke plek.
2008: Doping met bier.
Hele verhaal
Just is beretrots en wijst bezoekers en passanten op de speciale windmolen. Wie nieuwsgierig is, wordt mee naar binnen getroond en krijgt het hele verhaal (en vaak nog veel meer) te horen. De Gildegidsen wijzen tijdens de stadswandelingen op de Lancaster, maar na vele jaren in weer en wind blijft er weinig van over. Na een oproep van toenmalig wethouder Eveline Tijmstra gaat Tineke Abercrombie op pad om het vliegtuit te laten restaureren, maar daarvoor is het te ver heen. Geen redden meer aan. Er wordt contact gezocht met Coen Witteveen van Modelvliegclub Mystery en het resultaat is een schitterende kopie van het origineel.
Tevreden
Terwijl er vrolijke draaiorgeldeuntjes door de binnenstad klinken, verzamelen vele belangstellenden zich in de Breedstraat voor de plaatsing van het vliegtuig. Na de officiële doping, deze keer met champagne, gaat het met een hoogwerker langzaam naar de hoge plek op het dak, als kroon op het werk en de inspanningen van Just. Als Just en Tiny meekijken zullen ze zeker trots en tevreden zijn.
Kijk voor meer foto’s naar het webalbum.
_________________________________________________________________
Bemanning Britse Lancaster ED 554 in 1943. Monument Jisp aan Jisperpad, Wijdewormer.
Oorlogsmonument Jisp aan Jisperpad, Wijdewormer.
Wilt u op de hoogte blijven van al het nieuws in Weidevenne, Kop West, Centrum en Beemster, schrijf u dan in
voor de nieuwsbrief.
